پلاک خوانی الکترو موتور

در این مقاله میخواهیم به نحوه صحیح پلاک خوانی الکتروموتور بپردازیم.

پلاک الکترو موتور یک صفحه فلزی است که همه مشخصات فنی و کاری موتور در آن ذکر می شود.

این اطلاعات به منظور راه اندازی صحیح و کم تر شدن خطا در اختیار عموم قرار می گیرد.

به منظور انتخاب صحیح الکترو موتور در پروژه باید به نحوه ی استخراج اطلاعات از پلاک الکترو موتور مسلط باشیم.

پلاک خوانی الکترو موتور یکی از مهارت های اساسی است که لازم است هر مهندس برقی به آن مسلط باشد.

پلاک خوانی الکترو موتور مهم ترین فاکتور برای خرید الکترو موتور است.

روی پلاک الکترو موتور اطلاعاتی در زمینه ساختمان و نوع عملکرد الکترو موتور نوشته می شود.

الکترو موتور ها معمولا تحت نظارت دو نهاد صنعتی قرار می گیرند.

این دو نهاد به نام های کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک IEC و انجمن ملی تولید کنندگان برق NEMA است.

پلاک الکترو موتور ها در سراسر دنیا مطابق با استانداردهای این دو سازمان نوشته می شود.

آشنایی با نحوه ی پلاک خوانی الکترو موتور به شما کمک می کند تا بهترین انتخاب با توجه به کاربری را داشته باشید.

در این مقاله پلاک خوانی الکترو موتور قدم به قدم با جزییات کامل برای شما شرح داده می شود.

در این جا برای مثال از الکترو موتور برند WEG مدل W22 استفاده شده است.

پلاک خوانی الکترو موتور

اطلاعات پلاک الکترو موتور چیست؟

یک پلاک شامل اطلاعات زیادی از جمله توان الکترو موتور، منبع تغذیه، سه فاز یا تک فاز بودن، دور الکترو موتور، سایز و فریم، درجه حفاظت می باشد.

الکترو موتور سه فاز یا تکفاز

نمادی که روی پلاک زیر مشخص شده است، نشان دهنده نوع منبع تغذیه ای است که موتور برای آن طراحی شده است.

موتورها یا تک فاز و یا سه فاز هستند.

در این مثال، عدد “3” به معنای موتور سه فاز است.

بر روی پلاک الکتروموتور تکفاز این عدد 1 است.

پلاک خوانی الکترو موتور

ولتاژ نامی الکترو موتور

این قسمت از پلاک الکترو موتور نشان می دهد که الکترو موتور در چه ولتاژی کار می کند تا بهترین عملکرد را داشته باشد.

پلاک خوانی الکترو موتور

چرخه کاری الکتروموتور

در این قسمت، S1 نشان دهنده مدت زمانی است که موتور میتواند با توان نامی خود کار کند.

پارامتر درجه بندی (duty) نشان دهنده دوره زمانی است که در طی آن، موتور می تواند با مشخصه پلاک خود به طور ایمن کار کند.

نشان می دهد که آیا موتور برای کار مداوم رتبه بندی شده است یا خیر.

با آشنایی نحوه خواندن پلاک الکتروموتور در می یابیم که در این قسمت عنوان “CONT” به معنای دائم کار می باشد.

این عنوان همچنین می تواند مدت زمان کوتاهی از 5 تا 60 دقیقه داشته باشد، اکثر موتورها برای کار مداوم طراحی می شوند.

درجه بندی موتور، نسبت دمای محیط در مقابل زمانی است که می تواند در آن دما کار کند، EIC این قسمت را به ده درجه تقسیم کرده است.

درجه حفاظتی:

درجه حفاظتی یا IP محافظتی الکتروموتور یک عدد دو رقمی از 00 تا 68 می باشد.

رقم اول شدت محافظت جسم در برابر گرد و خاک و رقم دوم محافظت در برابر آب را نشان می دهد.

سرعت و قطب

سرعت دورانی الکتروموتور ها بر حسب دور بر دقیقه بیان می شود.

موتور های القایی با توجه به قطب و پل آن دورشان متفاوت است.

با رابطه ی زیر می توان سرعت سنکرون میدان مغناطیسی را از طریق قطب بدست آورد:

ضریب توان یا کسینوس ∅:

ضریب توان یا کسینوس ∅ نشان دهنده نسبت توان واقعی به توان ظاهری می باشد.

زمانی که ولتاژ و جریان ورودی در اختیار الکترو موتور قرار میگیرد، انتظار می رود توان خروجی متناسب با ولتاژ و جریان ورودی به دست آید.

اما در عمل میبینیم همیشه این مقدار کم تر از مقدار مورد انتظار است.

ضریب توان مقداری بین 0 تا 1 دارد.

توان ظاهری بر اثر اختلاف فاز 90 درجه بین ولتاژ و جریان به وجود می آید.

سربندی ستاره مثلت:

روی همه موتورهای سه فاز یک جعبه ترمینال وجود دارد که شامل شش ترمینال هستند و با حروف و عدد مشخص می شوند.

U1,V1,W1 و U2,V2,W2. ترمینال های U به فاز ۱، ترمینال های V به فاز ۲ و ترمینال های W به فاز ۳ متصل می شوند.

راه اندازی ستاره:

با توجه به نوع سربندی (شکل بالا) ولتاژی که دو سر هر کلاف می‌افتد به‌اندازه رادیکال ۳ (رادیکال ۳ = ۱.۷۳ است)، افت می‌کند.

به همین نسبت جریان راه‌اندازی و گشتاور موتور نیز افت خواهد کرد.

اگر شنیدید که در ایران موتور به‌صورت ستاره راه‌اندازی شده است، کافی است سریع ۳۸۰ ولت را بر رادیکال ۳ تقسیم کنید.

نتیجه ۲۲۰ ولت خواهد شد. یعنی حداکثر ولتاژ قابل‌تحمل کلاف موتور ۲۲۰ ولت بوده است.

نکته:

در راه‌اندازی ستاره، ولتاژ شبکه بخش‌بر رادیکال ۳ دوسر کلاف می‌افتد.

راه اندازی مثلث:

ولتاژی که دو سر هر کلاف می‌افتد برابر با ولتاژ شبکه خواهد بود.

به همین علت جریان بالاتری نسبت به راه‌اندازی ستاره از شبکه خواهد کشید و موتور گشتاور بالاتری خواهد داشت.

اگر شنیدید که در ایران موتور به‌صورت مثلث راه‌اندازی شده است، یعنی حداکثر ولتاژ قابل‌تحمل کلاف موتور ۳۸۰ولت بوده است.

نکته:
در راه‌اندازی مثلث، ولتاژ شبکه دو سر کلاف می‌افتد.
در این جا می خواهیم با یک مثال با این مفهوم آشنا شویم:
توجه کنید که:
روی پلاک حالت ستاره و مثلث را به یکی از حالت‌های زیر نمایش داده می‌شود
اگر روی پلاک دو عدد درج‌شده بود و علامتی نبود ( مثلاً ۳۸۰/۲۲۰) عددی کوچک‌تر است و مربوط به مثلث است.
در این پلاک فقط دو عدد ۳۸۰/۲۲۰ درج‌شده و خبری از علامت نیست.. پس طبق مورد دو بالا، ۲۲۰ ولت مربوط به مثلث و ۳۸۰ولت مربوط به ستاره است.
۲۲۰ مثلث: یعنی ولتاژ دو سر کلاف حداکثر ۲۲۰ ولت است.
۳۸۰ ستاره: یعنی ولتاژ دو سر کلاف ۳۸۰ ولت تقسیم‌بر رادیکال ۳ یعنی حداکثر ۲۲۰ ولت می‌تواند باشد.
در شبکه ایران که ۳۸۰ ولت است، چه جوری باید سربندی انجام بدیم که حداکثر ۲۲۰ ولت دو سر کلاف بیفتد؟
پاسخ سربندی به‌صورت ستاره است. چون اگر مثلث ببندیم، کل ولتاژ ۳۸۰ ولت دو سر کلاف خواهد افتاد و موتور می‌سوزد.